تحول دیجیتال پست ایران در کنگره جهانی؛ فرصتها و چالشهای پیشرو
به گزارش خبرنگار روز پست ایران، که روزگاری صرفاً حامل نامهها و بستههای کوچک بود، اکنون خود را بهعنوان بازیگری در عرصه اقتصاد دیجیتال معرفی میکند. محمد احمدی، مدیرعامل شرکت ملی پست، در سخنرانی خود...
به گزارش خبرنگار روز پست ایران، که روزگاری صرفاً حامل نامهها و بستههای کوچک بود، اکنون خود را بهعنوان بازیگری در عرصه اقتصاد دیجیتال معرفی میکند. محمد احمدی، مدیرعامل شرکت ملی پست، در سخنرانی خود در دبی تأکید کرد: «خدمات نسل سوم پستی مبتنی بر دادهها و پایگاه نشانی مکانمحور، راهی تازه برای پاسخگویی به نیازهای مشتریان است.»
به گفته احمدی، این نسل از خدمات قرار است با استفاده از انرژیهای پاک، فناوریهای نوین و زیرساختهای جامعه شبکهای، پست ایران را به بازوی احراز هویت و اعتبارسنجیهای بینالمللی بدل کند. او این تحول را مقدمهای برای ورود گستردهتر ایران به تجارت الکترونیک فرامرزی دانست.
کارشناسان فناوری اطلاعات معتقدند که چنین مسیری میتواند جایگاه ایران را در شبکه پستی جهانی ارتقا دهد. به باور آنان، سرمایهگذاری در زیرساختهای دیجیتال نهتنها پست را کارآمدتر میکند بلکه میتواند به رونق استارتاپهای لجستیکی و خدمات مبتنی بر داده کمک کند.
از نگاه تحلیلگران بازار، ظرفیتهای صنایع دستی و تولیدات محلی که احمدی بر آن تأکید داشت، در صورت اتصال به شبکههای پستی نوین میتواند صادرات غیرنفتی را تقویت کند. بهویژه بازارهای هدف در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه، برای چنین کالاهایی جذابیت بالایی دارند.
اما این رویکرد با چالشهای جدی نیز روبهروست. برخی فعالان حوزه کسبوکار هشدار میدهند که بدون توسعه پایدار اینترنت پرسرعت و تضمین امنیت دادهها، اعتماد کاربران و شرکتها به پست دیجیتال ایران بهسختی جلب خواهد شد.
همچنین، کارشناسان اقتصادی یادآور میشوند که هزینه سرمایهگذاری در فناوریهای نوین و آموزش نیروی انسانی ممکن است برای پست ایران سنگین باشد. آنان تأکید میکنند که شفافیت مالی و جذب سرمایهگذار خصوصی برای موفقیت این پروژه حیاتی است.
در همین حال، برخی از مردم عادی که با خدمات پستی سنتی دستوپنجه نرم میکنند، نسبت به وعدههای تحول دیجیتال بدبیناند. آنها میگویند هنوز با تأخیر در تحویل مرسولات و ضعف در ردیابی بستهها مواجهاند و اجرای فناوریهای نوین باید با رفع مشکلات فعلی همراه باشد.
با این حال، حامیان تحول دیجیتال معتقدند که تجربه کشورهای پیشرفته نشان داده است ورود پست به عرصه خدمات احراز هویت و اعتبارسنجی میتواند نقش مهمی در تسهیل تجارت و امور بانکی ایفا کند.
اتحادیه پستی جهانی (UPU) که احمدی از آن بهعنوان پلی میان فرهنگها و اقتصاد جهانی نام برد، سالهاست به دنبال ایجاد شبکهای یکپارچه برای تسهیل تبادل مرسولات است. عضویت فعال ایران در این نهاد میتواند زمینهساز همکاریهای جدید و سرمایهگذاری مشترک باشد.
نمایندگان بخش خصوصی در ایران نیز از این فرصت استقبال کردهاند. به اعتقاد آنان، اگر پست بهعنوان شریک تجاری استارتاپها عمل کند، میتواند خدمات لجستیکی و احراز هویت را برای کسبوکارهای نوپا ارزانتر و قابل اعتمادتر سازد.
از سوی دیگر، اقتصاددانان مستقل هشدار میدهند که هرگونه انحصار دولتی در این روند ممکن است خلاقیت بخش خصوصی را محدود کند. آنها پیشنهاد میکنند که شرکت ملی پست با سیاستهای شفاف و رقابتی، فضای همکاری را برای بازیگران غیردولتی باز نگه دارد.
تجربه جهانی نشان میدهد که تحول دیجیتال در پست، اگر با سیاستهای حمایتی و سرمایهگذاری خارجی همراه شود، میتواند منبع درآمدی پایدار برای کشورها باشد. برای ایران نیز این مسیر فرصتی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است.
همزمان، مسئله آموزش کارکنان و بهروزرسانی مهارتها در بدنه پست اهمیت حیاتی دارد. متخصصان منابع انسانی تاکید میکنند که موفقیت پروژه بدون تربیت نیروی متخصص، حتی با بهترین فناوریها، ممکن نیست.
از منظر زیستمحیطی، استفاده از انرژیهای پاک که مدیرعامل پست بر آن تاکید کرد، گامی مثبت ارزیابی میشود. فعالان محیط زیست معتقدند پست سبز میتواند الگوی کاهش کربن در بخش حملونقل باشد.
با این حال، برخی تحلیلگران سیاسی هشدار میدهند که محدودیتهای بینالمللی و تحریمها ممکن است مانع جذب فناوریهای پیشرفته و همکاریهای گسترده شود. آنها خواستار دیپلماسی فعال برای رفع این موانع هستند.
در افکار عمومی، نگاه به پست همچنان آمیخته با نوستالژی است. مردم از یک سو خواستار سرعت و دقت خدمات مدرن هستند و از سوی دیگر نگران از بین رفتن ارتباطات انسانی در سایه دیجیتالی شدن فرآیندها.
کارشناسان بازار کار میگویند اگر تحول دیجیتال به کاهش نیروی انسانی منجر شود، باید همزمان برنامههای حمایتی برای اشتغال جایگزین طراحی شود تا این تغییر به بیکاری گسترده منتهی نشود.
در نهایت، سخنان احمدی در کنگره دبی تصویری از پست ایران بهعنوان بازیگری آیندهنگر ترسیم کرد؛ تصویری که تحقق آن به همکاری دولت، بخش خصوصی و اعتماد مردم وابسته است.
نکته قابل تأمل خبرنگار روز :
تحول دیجیتال پست ایران تنها یک پروژه فناورانه نیست؛ بلکه میتواند به سکوی پرتابی برای تجارت الکترونیک، صادرات غیرنفتی و جذب سرمایهگذاری خارجی بدل شود. اما موفقیت این مسیر، در گروی شفافیت، مشارکت بخش خصوصی، رفع چالشهای زیرساختی و ایجاد اعتماد عمومی است.